Ετυμολογία

Η λέξη «λέμφος» προέρχεται από τη λέξη λύμφα (lymph) ή οποία σημαίνει «νερό». Καθώς η λέξη «λεμφικό» προέρχεται από τη λατινογενή λέξη «lymphaticus», η οποία σημαίνει «σύνδεση με το νερό».
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από δύο κυκλοφορικά συστήματα, το καρδιαγγειακό και το λεμφικό σύστημα, που λειτουργούν μαζί ελέγχοντας την κυκλοφορία του αίματος και της λέμφου.Το λεμφικό σύστημα είναι μέρος του κυκλοφορικού συστήματος , το οποίο περιλαμβάνει ένα δίκτυο λεμφικών αγγείων που φέρουν ένα διαυγές υγρό που ονομάζεται λέμφος, κατευθυνόμενης προς την καρδιά . Το λεμφικό σύστημα περιγράφηκε για πρώτη φορά το δέκατο έβδομο αιώνα από τον Rudbec και Bartholin. Σε αντίθεση με το καρδιαγγειακό σύστημα το λεμφικό σύστημα δεν είναι ένα κλειστό σύστημα. Το κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπου επεξεργάζεται κατά μέσο όρο είκοσι λίτρα αίματος ανά ημέρα μέσω τριχοειδούς φιλτραρίσματος. Περίπου δεκαεπτά λίτρα φιλτραρισμένου πλάσματος απορροφούνται απ’ ευθείας εντός των αιμοφόρων αγγείων, ενώ τα υπόλοιπα τρία λίτρα αφήνονται πίσω στο διάμεσο υγρό . Μία από τις κύριες λειτουργίες του λεμφικού συστήματος είναι να παράσχει μία πρόσθετη διαδρομή για αυτή τη περίσσεια τριών λίτρων ανά ημέρα για να επιστραφεί στο αίμα.

Το λεμφικό σύστημα αποτελεί τμήμα του αμυντικού μηχανισμού του οργανισμού. Αποτελείται από ένα δίκτυο λεμφικών αγγείων, ιστών και οργάνων που περιέχουν εξειδικευμένα κύτταρα, τα λεμφοκύτταρα που είναι υπεύθυνα για την αντιμετώπιση των μολύνσεων του οργανισμού. Μέσω του λεμφικού συστήματος αντλείται νερό, πρωτεΐνες και άλλα στοιχεία του κυτταρικού μεταβολισμού από τους ιστούς στο καρδιαγγειακό κυκλοφορικό σύστημα. Τα τοιχώματα των λεμφαγγείων είναι πιο λεπτά από εκείνα των φλεβών. Κάποια από αυτά βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος, ενώ κάποια άλλα αποτελούν δίκτυο εν τω βάθει του λιπώδη ιστού.

Τα όργανα από τα οποία αποτελείται το λεμφικό σύστημα είναι τα εξής:

• Λεμφαγγεία (συλλέκτες-collectors)
• Λεμφαδένες
• Σπλήνας
• Θύμος αδένας
• Αμυγδαλές
• Λεμφοκύτταρα
• Σωμάτια του Peyer

Το λεμφικό σύστημα επαναφέρει τις πρωτεΐνες και το νερό από το ενδιάμεσο (interstitium) στο καρδιαγγειακό σύστημα. Τα λεμφικά αγγεία του εντέρου απορροφούν πρωτεΐνες, λίπος και λιποδιαλυτές βιταμίνες (αυτό το υγρό ονομάζεται chyle ή χυλός). Το λεμφικό σύστημα (τα λεμφοκύτταρα- lymphocytes) αναγνωρίζει και «αποκρούει» ξένα κύτταρα, μικρόβια, καρκινικά κύτταρα και διατελεί σημαντική ανοσολογική δράση.Τα λεμφικά αγγεία απορροφούν ενδιάμεσο υγρό, κυρίως από το δέρμα και τους υποδόριους ιστούς και το μεταφέρουν στη φλεβική κυκλοφορία.

Λεμφικά μονοπάτια και αναστομώσεις

Τα λεμφικά μονοπάτια (watersheds) οριοθετούν και διχοτομούν το ανθρώπινο σώμα σε λεμφικές περιοχές (root areas).

Βάσει αυτών των μονοπατιών, ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής δημιουργεί διαύλους παροχέτευσης της λέμφου στα επιμέρους μονοπάτια αντίστοιχα με την πληγείσα περιοχή, έτσι ώστε να αποσυμφορηθεί το μέλος με το λεμφοίδημα.

Φλεβικό Σύστημα

Ένα άλλο σύστημα που αξίζει να αναφερθεί είναι το φλεβικό σύστημα διότι όταν δυσλειτουργεί μπορεί να εμφανιστούν άλλου είδους οιδήματα, τα οποία μπορούν να φτάσουν σε ένα πολύ καλό σημείο βελτίωσης μέσω της συνδυασμένης αποσυμφορητικής θεραπείας (CDT). Το φλεβικό σύστημα είναι το τμήμα εκείνο του κυκλοφορικού συστήματος που έχει σκοπό να επαναφέρει το αίμα από τους διάφορους ιστούς πίσω στην καρδιά. Επειδή συνήθως η δραστηριότητά του είναι να μεταφέρει αίμα αντίθετα από τη βαρύτητα, τα αιμοφόρα αγγεία φέρουν κατά μήκος τους βαλβίδες που εμποδίζουν την επιστροφή του αίματος στα άκρα.

Το φλεβικό και το λεμφικό σύστημα λειτουργούν αλληλένδετα μεταξύ τους για τη μεταφορά των υγρών (αίμα, λέμφος) στο σώμα. Η διαταραχή στη λειτουργία τους και στην ισορροπία μεταξύ τους μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία διάφορων τύπων οιδημάτων, όπως λεμφοίδημα, φλεβικό οίδημα, μετατραυματικό/μετεγχειρητικό οίδημα, λιποίδημα.